Đề nghị luận xã hội về việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt

Đề bài :
Trong đoạn thơ Đất Nước (trích trường ca Mặt đường khát vọng) của Nguyễn Khoa Điềm có đoạn:
Họ giữ và truyền cho ta hạt lúa ta trồng
 
Họ chuyền lửa qua mỗi nhà, từ hòn than qua con cúi
 
Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói
 
Họ gánh theo tên xã, tên làng trong mỗi chuyến di dân
 
Họ đắp đập be bờ cho người sau trồng cây hái trái
 
Có ngoại xâm thì chống ngoại xâm
 
Có nội thù thì vùng lên đánh bại
(Ngữ văn 12, Tập một, NXB Giáo dục, 2008, tr.121)
Phân tích đoạn thơ trên. Từ ý thơ “Họ truyền giọng điệu mình cho con tập nói”, anh/chị hãy trình bày suy nghĩ của bản thân về việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giới trẻ hiện nay.
Đây là câu 7 điểm trong đề thi thử THPT Quốc gia môn Văn 2015 tại tỉnh Phú Thọ
Định hướng cách làm :
Trên cơ sở những hiểu biết về tác giả Nguyễn Khoa Điềm và đoạn trích Đất Nước, thí sinh có thể phân tích đoạn thơ và trình bày suy nghĩ của bản thân theo những cách khác nhau nhưng phải hợp lí, có sức thuyết phục. Sau đây là một số gợi ý:
1. Phân tích đoạn thơ
* Giới thiệu vấn đề cần nghị luận
* Phân tích
– Về nội dung: Triển khai tư tưởng Đất Nước của Nhân dân từ bản sắc văn hóa.
+ Nhân dân là người sáng tạo, giữ gìn và truyền lại cho thế hệ sau những giá trị văn hóa vật chất và tinh thần (hạt lúa, lửa, giọng điệu, đắp đập, be bờ, tên xã, tên làng, …)
+ Nhân dân là những người không tiếc máu xương sẵn sàng đứng lên chống thù trong, giặc ngoài (có ngoại xâm…có nội thù…)
=> Từ đó, khơi dậy lòng biết ơn, niềm tự hào về những đóng góp của nhân dân và thức tỉnh ý thức trách nhiệm của thế hệ trẻ với đất nước.
 – Về nghệ thuật:
Thể thơ tự do; ngôn từ, hình ảnh vừa giản dị, gần gũi vừa mang tính khái quát; các biện pháp tu từ được sử dụng linh hoạt; có sự hòa quyện giữa chất chính luận và chất trữ tình.
2. Phần liên hệ, bày tỏ suy nghĩ
Thí sinh trình bày được ý kiến của mình về việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giới trẻ hiện nay, trong đó cần nêu được:
+Thế nào là sự trong sáng của tiếng Việt?
Gợi ý : sự trong sáng của tiếng Việt bao gồm nhiều yếu tố như:
– Không lai căng tức không chen tiếng Tây, tiếng Mỹ vào.
– Không tối nghĩa.
– Không gây hiểu lầm.
– Giản dị. (không cầu kỳ, rắc rối)
– Lịch sự, thanh tao.
+Thực trạng sử dụng tiếng Việt của giới trẻ hiện nay?
Hiện nay ngôn ngữ TV đã và đang ngày càng bị xâm phạm 1 cách quá mức.Đó là do cách sử dụng của giới trẻ còn bừa bãi chưa ý thức được ngôn ngữ là tài sản quý báu của dân tộc nên có những hành động thiếu tính tôn trọng,lịch sự. Chúng ta không ít khi nhìn thấy những trường hợp vi phạm:
-Việc chửi tục,nói bậy là rất phổ biến khiến cho vô hình chung TV bị vấy bẩn một cách vô ý thức…
-Dùng các ký hiệu “ tây- ta” lẫn lộn và dùng nó ở mọi lúc,mọi nơi khiến cho nhiều lúc chính các bậc cha mẹ,các nhà ngôn ngữ học cũng phải “ bất lực”…Ngay trong câu các em cũng sử dụng tiếng nước ngoài…
-Không dừng lại ở đó,một thực trạng đáng buồn và đang được xh quan tâm là giới trẻ hiện nay không những sử dụng sai mục đích của ngôn ngữ khi giao tiếp,phát ngôn mà còn bị mắc các lỗi cơ bản về câu như: lỗi về dấu câu,lỗi về quan hệ ngữ pháp,lỗi về phong cách văn bản…trong đó có lỗi phổ biến và điển hình là lỗi chính tả…
+Làm thế nào để giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt? …
-Bản thân mỗi người phải có ý thức rèn luyện từ lời nói đến hành vi.
-Bố mẹ cũng phải nêu gương cho con cái.
-Bên cạnh đó, nhà trường phải chú ý rèn học sinh về ngôn ngữ, nói đúng, viết đúng chuẩn tiếng Việt, trong đó có viết đúng chính tả.
– Giải pháp khác …
Kết bài :
Chủ tịch HCM đã nói: “ Tiếng Việt là tài sản vô cùng quý báo của dân tộc ta” hay như nhà phê bình văn học Hoài Thanh đã từng viết: “ Tiếng Việt là tấm lụa đã hứng vong hồn những thế hệ đã qua”.Đúng thế để có được ngôn ngữ đã có biết bao nhiêu các anh hùng đã phải ngã xuống vì độc lập tự do hay nói đúng hơn là vì tiếng nói,vì ngôn ngữ dân tộc trên trái đất này.Chúng ta-những thế hệ trẻ tương lai của đất nước cần ý thức được vai trò của ngôn ngữ TV trong cuộc sống để TV mãi mãi trường tồn,trong sáng và phát triển .
3. Cách cho điểm
– Điểm 6 – 7: Phân tích giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ một cách thuyết phục, bày tỏ được suy nghĩ sâu sắc của bản thân về việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giới trẻ hiện nay. Bố cục rõ ràng, diễn đạt trôi chảy, lập luận chặt chẽ; có cảm xúc và sáng tạo; có thể còn mắc một vài sai sót không đáng kể về chính tả, dùng từ.
– Điểm 4 – 5: Cơ bản phân tích được giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ, bày tỏ được suy nghĩ của bản thân về việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giới trẻ hiện nay. Bố cục rõ ràng, diễn đạt tương đối trôi chảy, lập luận tương đối chặt chẽ; còn mắc một số lỗi về chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
– Điểm 2 – 3: Phân tích được một phần những giá trị nội dung và nghệ thuật của đoạn thơ; phần bày tỏ suy nghĩ của bản thân về việc giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong giới trẻ hiện nay còn sơ sài. Mắc nhiều lỗi chính tả, dùng từ, ngữ pháp.
– Điểm 1: Chưa hiểu đề; sai lạc kiến thức; mắc rất nhiều lỗi diễn đạt.
– Điểm 0: Không làm bài hoặc hoàn toàn lạc đề.
,

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *